Yıl 1200, Konumuz Karadelikler ve Kalite Yönetim Sistemi

Bir grup arkadaş Kırşehir'e gitme kararı aldık."Ne işim var Kırşehir'de?" diyerek; önyargıyla katıldığım gezi sonrasında, iyi bir rehberin gezidiğmiz yerleri anlatımı ile tarihe bakışınız ve ön yargılarınız ters düz olabiliyormuş.Gezi boyunca yediğimiz içtiğimiz bizim olsun, gezip gördüğümüz yerler CacaBey Medresesi ve Ahi Evran Külliyesi..

CacaBey Medresesi 

1272 yılında Selçuklunun son dönemlerinde bulunan ve Uzay Bilimleri Medresesi olarak çalışmış bir yer.Bu yerin çatısında yer alan fanus tipinde cam kubbe ve hemen izdüşümünde yer alan havuz aracılığı ile geceleri ayın ve yıldızların yansıması üzerinden astronomik ölçümler yapılmış.Mekanın ışıklandırılmasında topu topu 3-4 tane küçük pencere kullanılmış ancak duvarın kalınlığı,pencerelerin açıları ve pencere boşluklarının konik şekilde ayarlanması şekliyle projeksiyon cihazı gibi bir aydınlatma ortaya çıkmış.Bu şekilde hem mekanın güvenliği sağlanmış hemde ışıklandırmadan kısılmamış.Dışarıda şimdilerde minare görevi gören bir rasathane yani gözlem kulesi de mevcut.Gözlemevine çıkan ve mekanın içerisinde yer alan odaların tüm kapıları boydan küçük olarak tasarlanmış, dolayısıyla kapılardan geçerken kafanızı öne eğerek geçiyor hem içeridekilere saygıda kusur edilmiyor hemde kişiye boyun eğdirerek kişinin nefsini terbiye etmesi sağlanıyor.

Yapılan çalışmalar çarpıcı nitelikte; Atmosferin varlığı,uzaya çıkışın roketlerle tasviri,dünyanın eksen eğikliği,ekvator,güneşin ve ayın boşlukta asılı durduğu,11 gezegen,karadelikler,galaksinin yapısı,nebulanın ve dnanın sarmal yapısı gibi tespitler burada ortaya çıkmış ve üzerlerinde ciddi manada çalışılmış.Dünya tarihinde buna en yakın çalışma; Galileo tarafından 1600'lü yıllarda dünyanın yuvarlak olduğuna ilişkin teoridir ki malumunuz üzere toplumun ve din aleminin buna hazır olmayışı nedeniyle neredeyse kendisinin ölümüne neden olacaktı.

Malumunuz medreselerde hem din hem fen ilimleri çalışılmış.Dinin ve ilimin iki kanatlı bir kuş olduğu, tek kanat ile kuşun uçamayacağı söyleniyor.Bu yüzden bolca çalışma,ibadet ve Allah'ın lütfuyla bu denli keşiflere erişilmiş.

Ayrıca CacaBey'in Mevlana ve Hacı Bektaş-ı Veli ile iyi ilişkiler içerisinde de olduğu söyleniyor.

Peki ne oldu bunca çalışmaya?

CacaBey medresesindekiler Moğollar tarafından kılıçtan geçirildi.Kalan son eserlerde İngilizler tarafından incelenmek ve geri teslim edilmek üzere alınıp geri getirilmemiştir.Ardından Amerika'ya geçen eserler; NASA'nın uzay çalışmalarında ciddi anlamda kullanılmış ve NASA'nın envanterine alınmıştır.Yapılan girişimler sonuçsuz kalmış, NASA bu çalışmaları vermeyi reddetmiştir.Son sözü sizlere bırakıyorum....

Ahi Evran

Ahi Evran zamanın 32 meslek ustası,büyük ilime sahip olan ve ahiliği sisteme oturtmuş kişidir.Ahilik esnaf loncası ve meslek odaları mantığıyla çalışıyormuş.Kelime anlamı olarak Ahi, dost ve kardeş manasındadır.Ahi olmak isteyen kişilerde aranan özellikler de basitçe şu şekilde tabir ediliyor;

"Sofrası,kesesi,kapısı açık; gözü,beli,dili kapalı"

Çıraklık,kalfalık ve ustalık sınavları bu külliyede yapılırmış.Üretim standartları kullanılmaya başlanmış.Kısacası şimdi peşinde koşturduğumuz ISO,TSE belgeleri ve Kalite Yönetim Sistemi 1200'lü yıllarda kullanılmaya başlanmış.Bir ayakkabının bağcıklarının nasıl olması gerektiği,ayakkabı kağuçuğunun nasıl yerleştirilmesi gerektiği gibi ayrıntılı standartlar oluşturulmuş ve takip edilmiş.Çıraklar ve kalfalar burada yapılan uygulamalı sınavlarla ustalıklarını kazanırlarmış ve ustalıklarını koruyabilmek için dönem dönem yine burada bir heyetin önüne çıkar ve ustası olduğu ürünleri yaparlarmış.Eğer ürün belirlenen standartlara ulaşmamışsa ustanın ustalığı alınır,yapılan bu ürün külliyenin damına atılırmış."Pabucu dama atılmak" tabiri bu şekilde ortaya çıkmış.Pabucu dama atılan usta, sittin sene(arapçada 60 sene) ticaretten men edilirmiş.Ahilik için "Türklerin Rönesansı" deniyor.

Ahiler de Moğollar tarafından kılıçtan geçiriliyor...

Atalarımızın büyüklüğünden hep bahsedilir ancak bu kadar spesifik ve bu kadar devasa olduğunu düşünemiyordum.Bunu yakından görmek harikaydı.Günübirlik gidilebiliyor, herkese öneriyorum..